De eerste schooldagen… een grote stap voor kleine mensen. Nieuwe indrukken, een ander ritme, zonder mama of papa in de buurt — het vraagt wat van een kind. En dat voel je, vaak aan hun slaap. Doodmoe thuiskomen en in de zetel in slaap vallen? Plots weer wakker worden ’s nachts? Niet abnormaal. Wel héél herkenbaar.
Slaap en school, het is een evenwichtsoefening.
Tussen 2,5 en 4 jaar bouwen veel kinderen hun dagslaap stilaan af. Maar dat gaat niet bij elk kind vanzelf. Sommige kleuters kunnen die hele dag school nog niet aan zonder een middagdut. En dat is oké. Kan je nog kiezen voor halve dagen school of opvang bij grootouders, crèche of thuis? Grijp die kans. Geen mogelijkheid? Investeer dan in extra rust op woensdagen, in het weekend of kies voor een vroegere bedtijd. Kleine aanpassingen kunnen écht een wereld van verschil maken.
Extra prikkels = extra moe.
Een schoolstart is zowel voor jou als ouder als voor je kind een intense ervaring. Je kind komt in een nieuwe omgeving terecht en krijgt een hele dag prikkels die één voor één nieuw of minder gekend zijn. Daarbij komt dat jij, de ouder, niet aanwezig bent. Na school zijn kinderen vaak dus prikkelvol én prikkelmoe. Ze moeten al die indrukken verwerken en zoeken houvast bij jou. Het is aldus normaal dat je kind extra vermoeid is nadat hij met school gestart/herstart is.
Valt je kind in slaap voor het avondeten? Kijk of je hem nog even wakker kan houden tot een vroege, rustige bedtijd met een goede, herstellende nacht. Valt je kind als een blok in slaap na school en heeft hij nog steeds fantastische nachten, dan kan/mag dat late namiddagdutje natuurlijk wel blijven bestaan.
Parasomnieën
Als je kind een gevoeligheid heeft voor parasomnieën (night terrors, nachtmerries, slaapwandelen, bodyrocking, …) dan kan het dat ze in deze intense periode wel wat meer voorkomen. Je kan ze niet volledig verhinderen maar weet dat, naast veel prikkels, oververmoeidheid vaak een trigger is voor parasomnieën. Dus opnieuw kan (tijdelijk) een vroegere bedtijd hier soelaas bieden. Meer weten over parasomnieën?
kijk naar je kind (en naar de nachten)
Frequenter of vroeger wakker worden kan een uiting van (over)vermoeidheid zijn. Zeker bij een schoolstart of na een lange vakantieperiode. Je kind moet (opnieuw) gewoon worden aan de drukte, de prikkels, het minder verbinden, … en moet hier, op zijn tempo, zijn ritme in vinden. Ons advies, bij een kind dat voorheen goed sliep, is dan ook: durf kiezen voor een vroegere bedtijd tijdens zo’n pittige periode. Ook al lijkt dat niet altijd nodig. Sommige kinderen zijn zeer actief in de avond. Als het lichaam van je kind niet onmiddellijk kan toegeven aan de vermoeidheid, worden er hormonen aangemaakt die een (tijdelijke) energieboost geven om de vermoeidheid te overbruggen. Hierdoor kan je kind dus moeilijker inslapen of vaker wakker worden doorheen de nacht en/of vroeger de dag willen staren. Heeft je kind minder goede nachten? Probeer een week de bedtijd te vervroegen. Je hebt er niets mee te verliezen. Merk je dat de nachten beter gaan, dan heb je de vermoeidheid wat kunnen counteren. Lukken de nachten toch niet beter, houd eens een logboek bij en kijk of je er patronen kan uithalen. Of bezorg je logboek aan ons (via een vraag en antwoord) en dan kijken wij graag eens mee met jou.
En die heerlijke nachten in de vakantie?
Die waren er niet toevallig. Het is normaal dat een kind meer aankan in de vakantie want er wordt (on)bewust minder druk gelegd. De dagen zijn anders ingevuld, de verwachtingen verschillen. Daarvoor dient vakantie ook. Dus ook al laat je hier wat routine los, de context en omgeving zijn in die mate anders dat routine loslaten kan. Het kan zelfs wat bevrijdend aanvoelen als ouder waardoor je zelf rustiger bent. En zijn die kleintjes nu niet de beste voelers van heel het kabouterdorp?
Inderdaad.
Dus maak je geen zorgen als de periode na een vakantie of een eerste schoolstart wat grillig verloopt. Help wat mee door extra verbindingsmomenten in te lassen, meer rustmomenten te voorzien, in te zetten op een vroegere bedtijd of de slaapregels nog eens te schetsen. Het zal zich herstellen, met tijd en boterhammen (zonder choco net voor het slapengaan).
Wil je meer grip op de slaap van je kleuter?
📖 Ontdek ons Magazine S. voor kleuters — een praktisch én warm, digitaal slaaphandboek voor ouders van peuters en kleuters. Boordevol tips, tools en inzichten om op een haalbare manier met slaap aan de slag te gaan.
📞 Liever persoonlijk advies? Boek een (video)gesprek of stuur ons je vraag via een vraag & antwoord . We kijken graag mee naar jullie unieke situatie.
👉 Laat hieronder een reactie achter of duik in onze blog voor meer herkenbare verhalen en onderbouwde slaaptips.
Veel succes (en nachtrust!),
Anoek